Kατά την τελευταία μου επίσκεψη στο Άγιο Όρος είχα την τύχη να παρευρεθώ στους εορτασμούς για τα 100 από την απελευθέρωση του Αγίου Όρους από τους Τούρκους.
Την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2012, ήταν η βασική ημέρα των εορτασμών κατά την οποία έγινε δοξολογία στο ναό του Πρωτάτου και στη συνέχεια πανηγυρική εκδήλωση στην αίθουσα συνεδριάσεων της Ιεράς Κοινότητας, με τη συμμετοχή των 20 ηγουμένων και των 20 αντιπροσώπων των μονών του Αγίου Όρους.
Η Ιερά Κοινότητα θέλησε με την πρόσκληση και παρουσία των παραπάνω επιτελών του πολεμικού ναυτικού να τιμήσει τον ένδοξο ελληνικό στόλο που πρώτος απελευθέρωσε το Άγιο Όρος εκ του οθωμανικού ζυγού στις 10:30 π.μ της 2ας Νοεμβρίου 1912 (παλαιό ημερολόγιο) με την αποστολή του αξιωματικού του ελληνικού πολεμικού στόλου, Γεωργίου Παπαγεωργίου, στις Καρυές, για την παράδοση των όπλων από τον Καϊμακάμη των Καρύων και των 25 Τούρκων στρατιωτών ως αιχμαλώτων.Στο τέλος της θείας λειτουργίας εψάλη δοξολογία παρουσία του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, αντιναυάρχου κ. Κοσμά Χρηστίδη, του υπαρχηγού του ΓΕΝ, υποπλοιάρχου, κ. Παναγιώτη Λίτσα, του αρχηγού του στόλου κ. Κωνσταντίνου Μαζαράκη, του διοικητή της Ναυτικής δύναμης Βορείου Ελλάδας κ. Χρήστου Παυλούδη και άλλων επιτελών του γενικού επιτελείου ναυτικού.
Στη συνέχεια οι προσκεκλημένοι αρχιερείς με τον πρωτεπιστάτη, τους ηγουμένους και τους αντιπροσώπους των είκοσι Ιερών Μονών και λοιπούς επισήμους μετέβησαν στον λιμάνι της Δάφνης και επιβιβάστηκαν στην φρεγάτα “Σαλαμίς”, η οποία ήταν αγκυροβολημένη από το μεσημέρι της Τετάρτης και τελέστηκε αγιασμός από τον μητροπολίτη Καρπάθου και Κάσου κ. Αμβρόσιο και τον ηγούμενο της Ιεράς Μονής Ξηροποτάμου, Αρχιμανδρίτη κ. Ιωσήφ, ο οποίος μετέφερε για τη τέλεση του αγιασμού και τη προσκύνηση από το πλήρωμα της φρεγάτας κι ένα από τα τεμάχια ου τιμίου ξύλου του Σταυρού Κυρίου που φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου .
Ο ηγούμενος ανέφερε, ότι είναι η πρώτη φορά, μετά το 1821, που ο Τίμιος Σταυρός μπαίνει σε πολεμικό πλοίο. Με τη κήρυξη της Ελληνικής Επαναστάσεως οι Αγιορείτες φυγάδευσαν πολλά από τα κειμήλια του Αγίου Όρους στα νησιά για να μη συληθούν από τους Τούρκους. Το τμήμα αυτό του Τιμίου Ξύλου, το μεγαλύτερο που υπάρχει σ’ όλο τον κόσμο, φυγαδεύτηκε στην Ύδρα και η προφορική παράδοση, μέσω του Δεσπότη Ύδρας, αναφέρει πως το είχε μαζί του στη Ναυαρχίδα ο Κανάρης όπου με την ευλογία και την προστασία του πραγματοποίησε το 1821 τόσες επιτυχείς πολεμικές ναυτικές επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων. Μετά την απελευθέρωση η Μητρόπολη της Ύδρας το επέστρεψε στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου.